Tên di sản : Lăng mộ Trịnh Tùng
Tỉnh/Thành phố : Thanh Hóa
Loại di tích :
Di tích lịch sử
Sô quyết định : 3332/QĐ - UBND
Giới thiệu
Theo gia phả của dòng họ Trịnh thì mộ Trịnh Tùng nằm ở xứ đồng cồn Chúa, làng Sóc Sơn, xã Vĩnh Hùng, huyện Vĩnh Lộc, tỉnh Thanh Hoá. Tại đây xưa kia là một gò đất cao, được bao bọc ba bên là núi, phía nam là sông Mã. Theo các cụ cao tuổi trong dòng họ truyền lại khu lăng mộ là nơi đất tốt (đất có thể phát về quan lộc). Vào khoảng những năm 1970 - 1971, khi phong trào khai hoang phục hoá mở rộng xã Vĩnh Hùng đã cho ủi đất Cồn Chúa thành ruộng để lấy đất canh tác phục vụ nông nghiệp. Từ đây Cồn Chúa không còn, khu vực này trở thành ruộng sản xuất (nhưng tại vị trí có ngôi mộ thì lúa không tốt so với khu vực liền kế).
Giáp tết Nguyên Đán năm 1990 trong đêm tối ngôi mộ đã bị kẻ gian đào trộm, sáng hôm sau thì dân làng và dòng tộc mới phát hiện được, báo cáo chính quyền địa phương và các cơ quan có chức năng. Đồng thời dòng tộc xin phép cho được an táng cụ ở vị trí đất khác cao ráo hơn. Nhưng các cơ quan chức năng không đồng ý, dòng tộc đã cải táng vào đúng vị trí cũ mà hơn 300 năm qua ngôi mộ đã toạ lạc. Từ đây dòng tộc quyên góp tiền của, xây dựng bằng vật liệu gạch và xi măng cho ngôi mộ hướng nam nhìn ra sông Mã. Hướng tây là núi Lệ Sơn, hướng đông là núi Đún Sơn, hướng bắc là núi Lệ Sơn và Đún Sơn. Mộ được cuốn vòm có kích thước dài 2m, rộng 1,2m. Được bao quanh bằng tường gạch cao 0,6m, vòm cuốn phía sau cao 1m, chu vi 25m2 (dài 5m, rộng 5m). Từ khi mộ được phát hiện và xây đến nay dòng tộc đã chăm sóc và hương khói vào ngày giỗ và các dịp lễ tết.
Hiện nay các tài liệu ghi chép cụ thể không còn nhưng theo lời kể của các cụ cao tuổi và nhân dân trong làng thì ngôi mộ này được xây dựng theo kiểu “Trong quan, ngoài quách” trong đó phần quan tài được làm từ loại gỗ quý; phần quách được xây dựng bằng gạch và chất liệu vữa chưa xác định được thành phần hợp chất, trong quan tài còn nhiều loại vải đẹp, hài cốt còn nguyên vẹn. Khi bị kẻ gian đào trộm đã lấy đi những vật gì trong mộ thì không xác định được.
Hiện vật trong di tích:
Lăng mộ Trịnh Tùng hiện nay chỉ có mộ. Mộ được xây vào năm 1990, một tấm bia đá mới và một bát hương bằng đá cuối thế kỷ XVII.